مد مشاور – مشاوره آزمون دستیاری | گروه آموزش و مشاوره آزمون رزیدنتی و پره انترنی
مقدمه
در این محتوا قصد داریم به یکی از موضوعات مهم و پرتکرار در میان پزشکان عمومی بپردازیم: آزادسازی مدرک پزشکی عمومی یا همان تعهدات آموزش رایگان. احتمالاً تاکنون درباره این تعهدات شنیده‌اید و این پرسش برایتان مطرح شده که این تعهدات دقیقاً چه هستند، چه مدت زمانی دارند و چه راه‌هایی برای آزادسازی مدرک وجود دارد.
فایل صوتی
در صورتی که زمان مطالعه “جدید ترین قوانین خرید تعهدات آموزش رایگان و آزاد سازی دانشنامه پزشکی عمومی“ را ندارید، میتوانید به فایل صوتی زیر را گوش دهید.
تعهد آموزش رایگان چیست و مدت آن چقدر است؟
یکی از اولین پرسش‌هایی که مطرح می‌شود این است که تعهد آموزش رایگان به چه معناست؟ طبق قوانین موجود، تمامی پزشکان عمومی که در دانشگاه‌های دولتی تحصیل کرده‌اند، پس از فارغ‌التحصیلی موظف هستند مدتی را در داخل کشور به فعالیت بپردازند تا مدرک دانشنامه خود را آزاد کنند.
مدت این تعهد بسته به سهمیه قبولی در کنکور متفاوت است:
- افرادی که با سهمیه منطقه یک یا شاهد پذیرفته شده‌اند، مدت تعهدشان پنج سال و نیم است. این مدت برابر با طول دوره تحصیل پزشکی عمومی محسوب شده و دوره اینترنی جزو آن به حساب نمی‌آید.
- افرادی که با سهمیه منطقه دو یا سه وارد دانشگاه شده‌اند، مدت تعهدشان دو برابر است، یعنی یازده سال باید در کشور فعالیت کنند تا مدرکشان آزاد شود.
نکته مهم اینکه این فعالیت الزاماً محدود به بخش دولتی نیست. پزشکان می‌توانند در بخش خصوصی، مطب شخصی، درمانگاه‌ها یا هر محیط مرتبط با حوزه پزشکی مشغول به کار شوند. همچنین، دوره رزیدنتی نیز به عنوان سابقه کار در داخل کشور محسوب شده و به آزادسازی مدرک کمک می‌کند.
تفاوت تعهدات آموزش رایگان با سهمیه مناطق محروم
شاید این پرسش مطرح شود که آیا تعهد آموزش رایگان همان سهمیه مناطق محروم است؟
پاسخ : خیر
سهمیه مناطق محروم یک سهمیه جداگانه است که مخصوص داوطلبان مناطق کمتر توسعه‌یافته در نظر گرفته شده است. افرادی که با این سهمیه وارد دانشگاه می‌شوند، متعهد هستند که پس از فارغ‌التحصیلی، به مدت هشت سال در مناطقی که وزارت بهداشت تعیین می‌کند، خدمت کنند.
تفاوت اصلی این دو تعهد در این است که:
- تعهد آموزش رایگان فقط به مدت زمان کار کردن در کشور مربوط می‌شود.
- سهمیه مناطق محروم علاوه بر تعیین مدت خدمت، محل خدمت را نیز محدود به مناطق خاصی می‌کند.
لازم به ذکر است که دوره طرح اجباری دو ساله برای تمامی پزشکان عمومی (اعم از تعهد آموزش رایگان یا مناطق محروم) الزامی است و باید گذرانده شود.
راه‌های گذراندن تعهدات و امکان خرید آن
یکی از پرسش‌های رایج این است که چگونه می‌توان تعهدات را گذراند و مدرک را آزاد کرد؟
- ساده‌ترین روش اشتغال در کشور به مدت تعیین‌شده است. این اشتغال می‌تواند در بخش دولتی یا خصوصی باشد و دوره رزیدنتی نیز جزو آن محسوب می‌شود.
- در گذشته، امکان خرید تعهدات وجود داشت؛ یعنی افراد می‌توانستند با پرداخت مبلغی، مدرک خود را زودتر آزاد کنند. اما این امکان دیگر به همان شکل سابق وجود ندارد و قوانین مربوط به آن تغییرات زیادی داشته است.
- دوره طرح پزشکی عمومی غیرقابل خرید است و این دو سال باید به‌صورت کامل گذرانده شود.
تغییرات قوانین خرید تعهدات؛ از مبالغ پایین تا ممنوعیت و شرایط خاص
قوانین مربوط به آزادسازی مدرک پزشکی عمومی طی سال‌های اخیر تغییرات زیادی داشته است:
- در گذشته، امکان خرید تعهدات با پرداخت مبلغی نسبتاً کم فراهم بود.
- با گذشت زمان، مبلغ خرید تعهدات افزایش یافت تا جایی که سال گذشته اعلام شد که امکان خرید تعهدات به‌طور کامل لغو شده است.
- اخیراً بخشنامه جدیدی صادر شده که دوباره امکان آزادسازی مدرک را فراهم کرده، اما با شرایط جدید و هزینه‌های بالاتر.
طبق این بخشنامه، دیگر اصطلاح «خرید تعهدات» وجود ندارد و جای آن سپرده‌گذاری وثیقه برای ادامه تحصیل در خارج از کشور مطرح شده است.
شرایط فعلی آزادسازی مدرک؛ وثیقه برای ادامه تحصیل در خارج
بر اساس قانون جدید:
- متقاضیان دیگر نمی‌توانند مبلغی برای خرید تعهدات پرداخت کنند.
- به جای آن، افرادی که قصد ادامه تحصیل در خارج از کشور را دارند، می‌توانند وثیقه‌ای نزد وزارت بهداشت بگذارند.
- این امکان در اصل برای متقاضیانی فراهم شده است که از دانشگاه های مورد تایید وزارت بهداشت در خارج از کشور پذیرش گرفته باشند (ولی همانطور که در ادامه توضیح خواهیم داد به نظر می رسد که این بخشنامه مجرایی برای فروش تعهدات حتی بدون اخذ پذیرش از خارج از کشور نیز باشد.)
مبلغ وثیقه و نحوه محاسبه آن
مبلغ وثیقه‌ای که وزارت بهداشت برای آزادسازی مدرک تعیین کرده، بسیار بالا است:
- برای رشته پزشکی عمومی، مبلغ وثیقه سالانه ۲۶۵ میلیون تومان تعیین شده است. بنابراین، اگر فردی ۱۱ سال تعهد داشته باشد، دو سال آن را در طرح گذرانده و ۹ سال باقی‌مانده داشته باشد، باید مبلغی در حدود ۲ میلیارد و 400 میلیون تومان وثیقه بگذارد.
- در صورتی که مدت تعهد پنج سال و نیم باشد، پس از گذراندن دو سال طرح، مبلغ وثیقه برای سه سال و نیم باقی‌مانده حدود ۹۰۰ میلیون تومان خواهد بود.
ابهام در مورد لزوم ارائه پذیرش از دانشگاه خارجی
یکی از ابهامات در قانون جدید این است که آیا ارائه پذیرش از دانشگاه خارجی برای گذاشتن وثیقه ضروری است یا خیر؟ در بخشنامه جدید به‌صراحت به این موضوع اشاره نشده است.در حال حاظر به نظر می رسد که گرفتن پذیرش از دانشگاه های خارجی ضروری نمی باشد با این حال، احتمال اعمال محدودیت‌های بیشتر در آینده وجود دارد. نکته دیگر اینکه اگر فردی تا دو سال پس از سپرده‌گذاری وثیقه، موفق به اخذ پذیرش از دانشگاه‌های مورد تأیید وزارت بهداشت نشود، وثیقه او ضبط خواهد شد. این موضوع باعث ایجاد این گمانه‌زنی شده که یکی از اهداف این قانون جدید افزایش هزینه آزادسازی مدرک به شیوه‌ای غیرمستقیم بوده است.
جمع‌بندی
با توجه به تغییرات اخیر، پزشکان عمومی که قصد دارند مدرک خود را آزاد کنند، باید اطلاعات کافی در مورد قوانین جدید، شرایط سپرده‌گذاری وثیقه و گزینه‌های موجود برای گذراندن تعهدات داشته باشند. به همین دلیل، توصیه می‌شود پیش از تصمیم‌گیری در این زمینه، مشاوره حقوقی دریافت کرده و آخرین بخشنامه‌های رسمی را بررسی کنید.
